Veel Nederlanders hebben een hypotheek afgesloten met een looptijd van 30 jaar. In de hypotheekvoorwaarden van banken staat vermeld dat de hypotheeklening na 30 jaar in zijn geheel wordt opgeëist.

Maar wat nu als blijkt dat na 30 jaar de hypotheek nog niet geheel is afgelost? Bij veel woningbezitters heeft de beleggingspolis veel minder opgebracht dan verwacht, waardoor er een restantschuld over kan blijven op het einde van de looptijd. Ook hebben veel Nederlanders vóór 2013 (een groot deel van) de hypotheek aflossingsvrij afgesloten. Hoe gaat de bank om met een restschuld na 30 jaar in bovenstaande gevallen?

Beleggingspolissen

Nog steeds zitten veel Nederlanders opgezadeld met een beleggingspolis, waarbij de opbouw veelal een heel stuk lager ligt dan destijds bij het afsluiten van de polis is voorgespiegeld. Enerzijds heeft dit te maken met tegenvallende beleggingsresultaten tijdens de kredietcrisis en anderzijds omdat er bij een groot aantal polissen teveel kosten in rekening zijn gebracht, waardoor er minder inleg beschikbaar is geweest om daadwerkelijk te beleggen. In het laatste geval gaat het om de zogenaamde woekerpolissen.

Aflossingsvrije hypotheken

Vóór 2013 hebben veel Nederlanders een (deel van hun) hypotheek aflossingsvrij afgesloten. Vanaf 1 augustus 2011 mocht er nog slechts 50% van de waarde van de woning aflossingsvrij worden geleend. Voor hypotheken met NHG (Nationale Hypotheek Garantie) gold die beperking overigens al. Voor hypotheken zonder NHG kon men voor 1 augustus 2011 soms tot wel 100% van de executiewaarde aflossingsvrij lenen. U ziet dat er volop mogelijkheden zijn geweest om aflossingsvrij te kunnen lenen. Vanaf 2013 zijn de regels echter enorm aangescherpt en kunnen er geen nieuwe aflossingsvrije hypotheken meer verstrekt worden aan starters. De bestaande aflossingsvrije hypotheken blijven echter gewoon doorlopen. Deze vallen onder het zogenaamde overgangsrecht.

Wat doen de banken?

Zodra de eerdergenoemde aflossingsvrije hypotheken de 30 jaarstermijn naderen, zullen banken huizenbezitters een brief sturen. De meeste banken zullen zo’n half jaar tot drie maanden voor de eindduur aan cliënten vragen om de aflossingsvrije hypotheek in te lossen.

Veel banken hebben aangegeven niet meteen de lening daadwerkelijk op te eisen na 30 jaar, waardoor u gedwongen uw woning zou moeten verkopen indien u de restantschuld niet kunt betalen. De meeste banken zeggen de lening gewoon door te laten lopen en dat is mijns inziens meer dan terecht. Dit is echter tegengesteld aan wat in de hypotheekvoorwaarden staat vermeld, want daar staat namelijk in dat de lening na 30 jaar wordt opgeëist.

Uit een recent onderzoek door MoneyView blijkt dat alle aanbieders hebben aangegeven de lening alleen op te eisen, wanneer er sprake is van fraude. Banken zijn er namelijk niet bij gebaat en zullen tot het uiterste gaan om gedwongen verkoop van de woning te voorkomen, mede uit oogpunt van de zorgplicht van banken. Ook kan er na 30 jaar opnieuw gekeken worden naar de waarde van de woning en het inkomen om vervolgens de looptijd te verlengen. Mocht een bank toch besluiten om de lening niet te verlengen, dan zou oversluiten naar een andere bank een optie kunnen zijn. Wel wordt dan echter opnieuw het inkomen en de waarde van de woning bekeken. Ook zal er dan voor de aflossingsvrije hypotheek geen renteaftrek meer gelden, waardoor er een zwaardere toetsing geldt. Met andere woorden oversluiten zou dan wel eens een heel stuk moeilijker kunnen zijn dan gehoopt, los van de extra kosten die oversluiten met zich meebrengt.

De toekomst zal uitwijzen of geldverstrekkers hun woord houden en niet snel overgaan tot het opeisen van de lening. Het zou kunnen dat actieve geldverstrekkers hier soepeler mee omgaan dan de niet actieve partijen, zoals bijvoorbeeld Westland Utrecht en GMAC. Dit zijn geldverstrekkers die in het verleden wel hypotheekleningen hebben verstrekt, maar op dit moment niet meer actief zijn op de Nederlandse hypothekenmarkt. Deze partijen zouden wel eens sneller over kunnen gaan tot het opeisen van de lening na 30 jaar of onder strengere voorwaarden de hypotheek verlengen. Hoe dan ook, aflossen zou wel eens heel zinvol kunnen zijn. U bent bij deze gewaarschuwd. Mijn vraag aan u is dan ook: hoe gaat u een aflossingsvrije hypotheek aflossen na 30 jaar?

Betaalbaarheid

Wat verder nog een rol speelt bij een hypotheek die langer dan 30 jaar doorloopt, is de renteaftrek. Een huizenbezitter in Nederland geniet maximaal 30 jaar lang renteaftrek. Indien na 30 jaar renteaftrek de aflossingsvrije hypotheek nog gewoon doorloopt, vervalt de renteaftrek en zullen de hypotheeklasten voor het aflossingsvrije deel stijgen. Het is nog maar de vraag of in deze situatie de woonlasten nog betaalbaar zijn, bijvoorbeeld indien u de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt en (te) weinig pensioen hebt opgebouwd. Mijn advies is dan ook om in voorkomende gevallen uw financieel adviseur uw situatie te laten bekijken.

Conclusie

Indien u een aflossingsvrije hypotheek heeft, bedenk dan – al dan niet samen met uw hypotheekadviseur – hoe u deze af kunt lossen. Ook de betaalbaarheid van de hypotheek na pensionering kan uw adviseur met u bespreken. Indien u tijdig actie onderneemt, zijn er meerdere mogelijkheden die tot een oplossing kunnen leiden. Wacht u (te) lang, dan kunt u worden overgeleverd aan de bereidwilligheid van de bank. En dat laatste moet mijns inziens zoveel mogelijk worden voorkomen.